Sanal özel ağ (İngilizce: Virtual private network, VPN), uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan İnternet teknolojisi. VPN sanal bir ağ uzantısı oluşturduğu için, VPN kullanarak ağa bağlanan bir cihaz, fiziksel olarak bağlıymış gibi o ağ üzerinden veri alışverişinde bulunabilir. Yasaklı sitelere erişim sağlayayım derken hemen herkesin, ulaşımı engellenmiş internet sitelerine girebilmek için kullandığı VPN’ler, yani Sanal Özel Ağlar farkında olmamız gereken bazı korkutucu tehlikeleri de içerisin de barındırıyor.
Hepimizin farkında olduğu bir gerçek var: İnternet, tehlikeli bir sanal mayın tarlası. Bu mayınlardan birisine basıp patlamamamız için yürüdüğümüz mayın tarlasında gezinirken bilgilerimizi ve dolayısı ile kendimizi korumamız büyük bir önem arz ediyor.. Wi-Fi bilgilerinizden tutun da, kimlik bilgileriniz, hatta o an karşısında olduğunuz kameranız ve çok daha fazlasının, internette başkalarının eline geçmesini istemezsiniz, değil mi? Kimse istemez elbette, ancak kendimizi güvenceye alacak korunma yollarına da pek dikkat ettiğimiz söylenemez.
İnternette kendimizi ve şahsi bilgilerimizi korumak için güvenlik yazılımlarının kullanımı bir hayli önemli elbette. Ancak öte yandan son dönemin popüler uygulamaları halinde olan VPN, yani Sanal Özel Ağ yazılımlarının kullanımı da önem arz ediyor.
Yüzde 100 gizli. (Mi ? )
Bir VPN hakkında en çok dile getirilen konu, onun yüzde 100 anonim, yani gizli olduğu, değil mi? VPN’ler, kullanıcının şifrelenmiş verisinin dolaştığı özel bir tünel oluşturuyor, evet. Ancak bu yöntemin tam anlamıyla yüzde 100 oranda gizli olduğunu garanti etmek çok zor. VPN hizmeti kullanıcının dolaşımını kaydetmediğini ve paylaşmadığını vaat ediyorsa dahi, bunun gerçek olup olmadığını bilmenizin hiçbir yolu yok.
Bu yalnızca işin bir boyutu, diğer kısmı ise daha ürkütücü olabiliyor. VPN kullanımları sırasında ortaya IP ve DNS sızıntıları çıkabiliyor. Bu da bilgisayarınızın siber alemde görünür hedef haline gelmesini sağlayabiliyor.
Coğrafi engel sorunsalı
Kimi web siteleri, coğrafi olarak kullanıma kapatılabiliyor. Siber alemde bir çok devletin coğrafi olarak erişim engeli koyduğu çok sayıda internet sitesi bulunuyor. Bu internet sitelerinin kilidini ise yine VPN kullanarak kırıyorsunuz. Ancak bu noktada da çelişkili bir durum oluşabiliyor.
VPN hizmetini kullanarak, kendi ülkenizden giremediğiniz web sitelerini girilebilir hale getirip erişim sağlayabiliyorsunuz, ancak istisnai bazı durumlarda ise kendi ülkenizdeki adres engeline takılıyorsunuz. Yani bir nevi, VPN kullanmadan girebildiğiniz yerel ağları, VPN ile kendiniz yasaklamış oluyorsunuz.
Bu belki VPN’lerin kimlik bilgilerinize erişimi için bi tehlike oluşturmuyor, ancak yine de rahatsız edici bir konu olduğu kesin.
VPN servisleri tarafından saklanan günlükler
VPN hizmetleri anonim olarak dolaşmanızı sağlıyor. En azından söylenen bu. Ancak burada kullandığınız VPN hizmetinin kaliteli olmasının önemi büyük. En azından kullanıcı da güven oluşturacak kadarıyla. Zira ilk maddede de söylediğimiz gibi, hiçbir VPN hizmetinin yüzde 100 anonim olduğunu bilemiyoruz. Öte yandan servisi kullanırken yaptıklarınızı günlüklerde saklamadığını da öyle.
Hemen her VPN servisi, tamamen anomim olduğunu söylerken, öte yandan günlük kaydı tutmadığı iddiasında da bulunuyor. Doğru olabilir, yanlış olabilir, ancak emin olamayacağınız bu iddia da, en azından mantıklı bir seçim yapmak yararınıza olacak. Neden?
Şöyle ki, kullandığınız VPN hizmeti tamamen ücretsiz ise, sorulması gereken soru şu: Bu servis nereden para kazanıyor? Bu soruyu şöyle cevaplayalım:
Şu sıralar bir VPN servisi olan Hola’nın bu konuda olan davası halen sürmekte. Hola’nın suçlandığı konu ise, kullanıcıların internetini satmak. Evet, Hola, kullanıcıların bant genişliğini farklı kullanıcılara satmak suçundan halen mahkeme koridorlarında. Ayrıca hakkında Botnet oluşturduğu iddiası da var.
Yani diyeceğimiz o ki, ücretsiz bir VPN servisi seçecekseniz de, bu servisin parayı nereden kazandığını da düşünmenizde fayda var.
Veri madenciliği
VPN’ler her ne kadar yüksek seviyede gizlilik sağlasalar da, bu sürekli bir durum değil. Bir VPN tüneli üzerinden çok fazla veri dolaştıkça, bu verilerin kötü amaçlar için kullanımına dair çok sayıda fırsat da doğuyor.
Bu adımda unutulmaması gereken nokta, sunucu üzerinden gelen verilerin, yani paylaştığınız verilerin çözülmesi için bir anahtarı var. O nedenle ya çok önemli verilerinizi VPN servisleri üzerinden paylaşmayın, ya da güvenli VPN hizmetlerini tercih etmeye gayret edin. Aksi halde, verileriniz madenciler tarafından işlenerek deşifre edilebilir.
