Marvin Lee Minsky 9 Ağustos 1927 New York doğumludur. Bilişsel Bilime yapmış olduğu katkılardan dolayı 1970 Turing Ödünün sahibi olan Minsky, Yapay Zekâ alanında yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı bir bilim insanıdır. Massachusetts’teki Phillips Academy’deki eğitiminin ardından, 2. Dünya Savaşının sürdüğü yıllarda ABD Donanması’na yazılmış ve 1944-1945 yılları arasında burada hizmet vermiştir. Terhisinin ardından Harvard da Matematik üzerine eğitim alan Minsky, Princeton Üniversitesi’ndeki matematik doktorasını 1954 yılında tamamladıktan sonra MIT’ye katılmış ve uzun yıllar bu üniversitede ders vermiştir.
Genel olarak John Mccarthy ile birlikte bilgisayar bilimleri içerisinde yapay zeka alanının iki kurucusundan birisi olarak kabul edilir. MIT matematik bölümünden aldığı doktora tezi ”Neural Network Simülatörü” üzerinedir. Bilgisayar biliminin babası Alan Turing‘in “Hesaplama Makineleri ve Zeka” başlıklı ünlü makalesinden etkilenen bir kaç genç dahiden biri olan Minsky, “Yapay Zeka” adının ilk kez kullanıldığı ünlü “Yapay Zeka Üzerine Dartmouth Yaz Araştırma Projesi”nin düzenleyicilerindendir. Bu beyin fırtınası için Rockefeller Vakfı’ndan (günümüz standartlarında gülünç derecede düşük bir miktar olan) 7500 Dolar talep edilen tarihî yazıda şu satırlar vardı:
“1956 yazında Hanover, New Hampshire’daki Dartmouth Koleji’nde yapay zeka üzerine 2 ay süreyle 10 kişilik bir çalışma yapılmasını öneriyoruz. Bu çalışmada, öğrenmenin ve zekanın başka herhangi bir vasfının tüm yönlerinin prensipte bir makine tarafından benzetimi yapılabilecek kadar net şekilde tarif edilebileceği kabulü esas alınacaktır. Makinelerin dili nasıl kullanılır, soyutlamalar ve kavramlar oluşturulabilir, şimdi insanlara özgü kabul edilen problem türlerini çözebilir ve kendilerini nasıl geliştirebilir hale getirebileceğini bulmaya teşebbüs edilecektir. Dikkatli seçilmiş bir bilim insanları grubu bir yaz boyunca birlikte çalışırsa bu problemlerin biri veya daha çoğunda önemli bir ilerlemenin kaydedilebileceğini düşünüyoruz.“
Günümüzden bakıldığında bütçe ve süre açısından olağanüstü iyimser görünse de, Yapay Zeka’nın tohumu bu toplantıda atıldı. Yapay zeka teriminin icat edildiği 1956 ”Yapay Zeka Üzerine Dartmouth Yaz Araştırma Projesi”nin ertesi gününde ünlü MIT Aİ (Artificial İntelligence=Yapay Zeka) laboratuvarını kurmuş ve daha sonra da MIT Media Laboratuvarının başında bulunmuştur. Minsky ve arkadaşları kısa zamanda bilgisayarların (satranç oynamak gibi) insanlara zor gelen kimi şeyleri kolayca yapabileceğini, küçücük çocuklara bile kolay gelen kimi işlerin ise büyük boyutlarda “sağduyu” bilgisinin makineye kazandırılması gereği nedeniyle asıl zorlanacağımız alanlar olduğunu anladılar. İlk yıllardaki iyimserlik, yerini “Yapay Zeka Kışı” denen bir umutsuzluk ve “fonsuzluk” dönemine bıraktı. Bu arada zeki makinelerde insan beynindeki sinir hücrelerinin yapılanmalarından esinlenilmesini öneren “bağlantıcılar” ile mimarisi nasıl olursa olsun bir bilgisayarın her bilişsel işi yapabileceğini, bu yüzden beyni taklide gerek olmadığını söyleyen “eski moda Yapay Zekacılar” arasında Minsky’nin de karıştığı bir çekişme gereksiz zaman kaybına yol açtı.
Ama sonrasında bilgisayarlar sürekli hızlanıp ucuzlayarak bir kaç saygın kurumdaki laboratuvarlardan dünyanın her köşesine yayıldı. Ağın sağladığı dev veri kümesinden yararlanan yapay öğrenme teknikleriyle hayranlık verici görüntü tanıma ve dil işleme programları geliştirildi. Hatta acımasız mühendislerin tekmelerine aldırmadan işine bakan sabırlı insansı robot videoları insanlarda bu sefer de “fazla mı ileri gittik ne?” düşüncesini uyandırmaya başladı.
Sadece teknik ve hesapsal yönlerle değil aynı zamanda yapay zeka’nın felsefesiyle de ilgilenen Minsky’nin bunun dışında teorik bilgisayar bilimlerinde de önemli çalışmaları vardır. Ai Laboratuvarı ve Media laboratuvarındaki calışmalarının yanı sıra ”Muse” adında bir Synthesizer (elektriksel sinyaller üreten bir müzik aleti ) gibi çok ilginç bir buluşu vardır. Minsky’nin bir diğer buluşu ise Konfokal Lazer Mikroskobudur. Konfokal Lazer Mikroskop, görüntü oluşumunda odak dışı ışığı engellemek için bir uzamsal iğne deliği kullanarak bir mikrografın optik çözünürlüğünü ve kontrastını arttırmak için kullanılan optik bir görüntüleme tekniğidir.
80’lerin başındaki ”Society of Mind” kitabı zamanın kısa tarihinin yapay zeka alanındaki karşılığı gibi düşünülebilir. Teknik olmayan ama temel felsefi ve hesapsal problemlere pratikten gelen bir bakış açısıyla yaklaştığı kitabı eşsiz bir eserdir. Sıradışı düşünce biçimiyle ve devrimsel fikirleriyle her zaman bilgisayar camiasının gündeminde kalmayı başarmıştır. Minsky 80’lerden sonraki Aİ araştırmalarına ağır eleştiriler getirmiştir, Neural network’leri, genetik algoritmaları ve kendi deyimiyle ”aptal robotları” yanlış araştırma hedefleri olarak görmüş, Güçlü yapay zeka konusunda bir gelişme kaydedebilmek için daha geniş açıdan bakmak gerektiğini söylemiştir.
Zihin Toplumu, hem 1986 yılında yayımlanan kitabının başlığı hem de Marvin Minsky tarafından yazılan ve geliştirilen doğal zeka teorisinin adıdır. Aynı adlı kitabında Minsky, kendileri akılsız olan ajanlar adı verilen basit parçaların etkileşimlerinden oluşan adım adım bir insan zekası modeli oluşturur. Yapay zekâ ve bilişsel bilim tarihinin en önemli isimlerinden olan Minsky, söz konusu kitapta çok temel ve basit kavramlardan yola çıkarak yavaş yavaş düşüncelerini geliştiriyor ve insan zihnine dair önemli bakış açıları getiriyor. Üzerinden 34 yıl geçmiş olmakla birlikte kitabın pek çok bakımdan güncelliğini koruduğu söylenebilir, özellikle de beynin çalışmasını incelemek için genel bir çerçeve teşkil etmesi açısından.
Minsky´e göre zihin bir tür toplum gibi düşünülebilir ve bu toplumun en küçük parçaları zeki parçalar değil, çok spesifik işleri yapmak üzere çalışan ve sadece birkaç yakın komşusu ile haberleşen modüllerdir. Bunların bir araya gelerek oluşturdukları üstmodüller (Minsky burada “agent” ve “agency” terimlerini kullanıyor) zihin dediğimiz olguya yol açıyor. Minsky, bu ve benzeri temel fikirlerden yola çıkarak pek çok bilişsel fenomeni açıklamaya girişmiş, “bilinç” ve “duygu” gibi terimler üzerine farklı şekilde düşünülmesi gerektiğini belirtmiştir.
Marvin Minsky´nin üzerinde durduğu önemli bir noktada zihin ve zekâ araştırmalarındaki en büyük problemin teknik ya da teknolojik problemlerden çok, kavram düzeyinde ve alışkanlıklarla ilgili problemler olduğudur.
Kavramsal zorluğa dair önemli bir alıntı:
Beyinlerin temel işlevi kendi kendilerini değiştirmektir. Ancak sürekli kendi kendini değiştiren süreç fikri daha önce karşılaştığımız şeylere benzemediği için bu konudaki sağduyumuz yetersiz kalıyor ve akıl yürütmekte zorlanıyoruz.
Minsky ünlü “zihin toplumu” fikriyle insan zihninin nasıl çalıştığını anlamamızda da önemli bir adım attı: Çoğu mühendisin bu işlere ilk girdiğinde sandığının tersine, Minsky zihnimizin bir bilgisayar programı olduğunu düşünmüyordu.
Bilimkurgu dalının ustası Isaac Asimov’un “benden zeki olduğunu kabul ettiğim iki kişiden biridir” sözleriyle tanımladığı Minsky (Diğer kişi 1996 yılında hayatını kaybeden Amerikalı gökbilimci Carl Sagan’dır) , henüz bilgisayar fikrinin yeni yeni yaygınlaştığı dönemde yaptığı araştırmalarla bilgisayar biliminin ilerlemesinde önemli katkılarda bulunmuştur.
Nicholas Negroponte’nin ( MIT Medya Laboratuvarı eski başkanı) de Minsky’i tanımlayışı “tanıdığım en akıllı insan” şeklinde olmuştur.
