Alan Mathison Turing, İngiliz matematikçi, bilgisayar bilimcisi ve kriptologtur. Turing, 23 Haziran 1912’de Londra’da doğdu. Okula gitmeye başlayan Turing, kısa sürede okulun baş öğretmeni tarafından üstün zekasıyla keşfedildi. 14 yaşında Dorset’te çok pahalı bir özel okul olan Sherborne okuluna girdi. 1928’de (16 yaşında) türev ve integrale olan ilgisi ile birlikte Albert Einstein’ın çalışmasıyla karşılaştı. Turing’in, onu kavramakla kalmayıp Einstein’ın Newton hareket savları tenkitlerini kendi kendine çalışarak ortaya çıkardığı söylenmektedir.
1936 yılında “Hesaplanabilir Sayılar: Karar Verme Probleminin Bir Uygulaması” adlı makale ile Turing Makinaları teorisini ortaya koydu. Eğer bir problemin bir algoritma ile temsil edilmesi mümkün ise düşünülmesi mümkün olan her türlü matematiksel problemin böyle bir çeşit makine kullanılarak çözülebileceğini ispat etmiş oldu.
Princeton Üniversitesi’nde de çalışan ve buradan “Felsefe Doktoru” unvanını alan Turing, daha sonra Cambridge’e dönerek matematik ve kriptoloji alanında çalışmalarına devam etti.
Turing, Hükümet Kod ve Şifre Okulu’nda (GCCS) İngiliz şifre kod kırma organizasyonunda yarı zamanlı çalıştı. 4 Eylül 1939’da İngiltere’nin II. Dünya Savaşı’na girmesi üzerine Alan Turing askeri hizmet için Bletchley Park’ta vazifelendirildi.
Savaşın ardından bilgisayar ve yapay zeka mantığı üzerine çalışmalar yaptı.
Turing, modern bilgisayar ve bilişim bilimlerinin hem kuramsal hem de pratik düzeyde en büyük öncülerinden birisidir. Ayrıca kendisinin matematik ve felsefe konularındaki çeşitli tartışmalara da çok derin etkileri olmuştur.
1948 senesinde Manchester’da matematik departmanına okutman olarak tayin edildi. 1949 senesinde Manchester Üniversitesi’ndeki bilgisayar laboratuvarında vekil yönetici oldu.
Bu dönemde ilk gerçek bilgisayarlardan biri için Manchester Mark 1 yazılımı üzerinde çalıştı.
Alan Turing, 1952 yılında zamanın İngiltere’sinde suç olarak addedilen homoseksüellik ithamıyla tutuklandı. Hapis yerine hormon tedavisini tercih ederek bir süre tedavi gördü.
Ölümü şüpheli bulunan Turing’in, 7 Haziran 1954’de siyanürlü elma yediğinden ötürü öldüğü ifade ediliyor.
Turing’in siyanürlü elma yiyerek ölmesinin Apple’ın simgesini oluşturan etken olduğu da ifade ediliyor.
Alan Mathison Turing’in Çalıştığı Alanlar Nelerdir?
Turing, Bazı kesimlerce bilgisayar biliminin kurucusu olarak da kabul edilir. Geliştirmiş olduğu Turing Testi ile makinaların ve bilgisayarların düşünme yetisine sahip olup olamayacakları konusunda bir değerlendirme öne sürmüştür. Ayrıca, Manchester Üniversitesi’nde çalıştığı yıllarda, Turing Makinası denilen algoritma tanımı ile modern bilgisayarların kavramsal temelini atmıştır.
Kriptanaliz:
Alan Turing, Kriptoloji alanında devletin çok gizli birimlerinde ve Polonya Şifre Bürosu ve İngiliz Hükümet Kod ve Şifre Okulu’nda görev aldı. Banburismus adı verilen bir Bayes tipi istatistik tekniğini de keşfeden Turing, şifrelerin kırılmasını daha da kolay bir hale getirdi.
2.Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunun şifrelerinin kırılmasında çok önemli bir rol oynayanlardan olduğu ve bundan dolayı savaş kahramanı sayıldığı ifade edilir.
Turing, 1942 yılında ABD’ye seyahat etti ve ABD Deniz kuvvetleri kriptanalistleriyle Deniz Kuvvetleri Enigması ve Bombe yapımı üzerinde çalıştı. Almanlar tarafından gizli mesajların şifrelenmesi ve tekrar çözülmesi amacı ile kullanılan bir şifre makinesi olan Enigma’yı hızlı kırmaya yardımcı olacak elektromanyetik bir makine tasarladı ve Bell laboratuvarlarında korumalı konuşma cihazlarının geliştirilmesine katkı sağladı.
Turing-Welchman “Bombe” Makinası: Turing Enigma’yı hızlı kırmaya yardımcı olacak Bombe” isimli elektromekanik bir makine tasarladı. Matematikçi Gordon Welchman’ın önerileriyle, Bombe Enigma, korumalı mesaj trafiğine saldırmada en önemli ve tek tam otomatikleşmiş kod kırma makinası olarak kullanıldı.
Bilgisayar Bilimi ve Yapay Zeka
1945’ten 1947’ye kadar Turing, Ulusal Fizik Laboratuvarı’nda ACE (Otomatik Bilgisayar Motoru) tasarımında çalıştı. 1946 yılında ilk program hafızalı bilgisayarın detaylı dizaynını anlatan makalesini yazdı. Manchester Üniversitesi’nde bilgisayar laboratuvarında çalışan ve ilk gerçek bilgisayarlardan olan Manchester Mark 1 yazılımın hazırlayan Turing, bir yandan da yapay zeka ve makine zekası üzerine çalışmalara başladı. Çalışmalarının sonucunda bugün Turing Testi olarak da adlandırılan, bir makinanın insan seviyesinde ve zeki olduğunu gösteren test ortaya çıktı. Turing testi olarak bilinen, bir makine için ‘zeki’ denilebilme standardını saptama girişimi olan bir deney ileri sürdü. İddiası eğer soru soran kişiyi, diyalog içerisinde olduğunun bir insan olduğu konusunda kandırabilirse, bir bilgisayar için düşünmenin söz konusu olabileceğiydi.
Bugün, esası Turing testine dayanan ve CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart) adı verilen bir uygulama, internetteki kullanıcıların insan mı yoksa makine mi olduğunu anlamakta kullanılıyor.
1948’te Turing aynı sınıftan mezun olduğu meslektaşı D.G. Champernowne ile çalışırken henüz var olmayan bir bilgisayar için satranç programı yazdı.
Örnek Biçimleme ve Matematiksel Biyoloji
Gelişim biyolojisi alanındaki en önemli matematiksel modellerden biri olan reaksiyon-difüzyon modeli de Turing tarafından formüle edilmiştir. Turing, 1952-1954 yılları arasında matematiksel biyoloji, özellikle de morfogenez üzerine çalıştı. Morfogenez ; evrimleşme süresince suda yaşayan canlıların su dışına çıktıklarında temel anatomik yapılarının yüzgeçlerden ayak ve el oluşumuna geçilmesini inceleyen bilimdir.
Turing, örnek biçimlendirme hipotezini öne sürerek, “Morforgenezin Kimyasal Temeli” adlı bir makale yazmıştır. Bu alandaki ilgi odağı canlıların yapısındaki Fibonacci numaralarının varlığını, Fibonacci filotaksisini anlamaktı. Örnek biçimlendirme alanının şimdilerde merkezinde olan rekasiyon-difüzyon denklemini kullanmıştır.
Birlikte çalıştığı tez hocası Alonzo Church ile geliştirdiği Church-Turing Hipotezi ile de matematik tarihine geçmiştir. Söz konusu tez, bir algoritmayla tarif edilebilecek tüm hesapların dört işlem, projeksiyon, eklemleme ve tarama operasyonları ile tarif edilebilecek hesaplamalardan ibaret olduğunu ifade etmektedir.
Turing Makinaları
Turing Makinaları, genel amaçlı bilgisayarlar için matematiksel bir modeldir. Turing makineleri günümüzün hesaplama teorilerinin ana araştırma ögesi olmuştur. Genel anlamda, algoritmik olarak sunulan bir Turing Makinası her zaman sonlanıyor olsa bile, karar vermek mümkün değildir. Kanıtının, Alonzo Church’ün lambda hesaplama teorisine dayandırdığı Turing sonucuna eşit olan kanıttan daha sonra yayınlanmasına rağmen, Turing’in çalışması çok daha kabul edilebilir ve sezgiseldi. Herhangi bir makinayla yapılabilecek işlemleri Turing Makinası ile modellenmek mümkündür. Bir başka deyişle, bir işlemin herhangi bir makinayla yapılabilmesi için, bu işlemin Turing Makinalarıyla modellenebilir bir işlem olması gerekir.
Alan Turing Anısına Yapılanlar:
1966 senesinden bu yana Alan Mathison Turing anısına ”Bilgisayar Mekanizmaları Birliği” tarafından her sene bilgisayar camiasına teknik makaleler yazan bir kişiye bilgisayar biliminin nobeli sayılan ”Turing Ödülü” verilmektedir.
23 Haziran 2001’de Manshester’da Whitworth sokağındaki üniversite binaları arasında bulunan Sackville Park’da Turing’in bir bronz heykeli dikildi. Alan Turing’in doğumunun 100. Yılı olan 2012 yılı Alan Turing Yılı olarak ilan edilmiştir.
