Çerezler(Cookies) Nedir-Ne İçin Kullanılır?

 

Çerezler, belirli kullanıcıları tanımlamak ve bu kullanıcıların göz atma deneyimini iyileştirmek için kullanıcının bilgisayarı ile web sunucusu arasında takas edilen, kullanıcı adı ve parola gibi küçük veri parçalarını içeren dosyalardır.


“Cookies (Çerezler)” terimi, web tarayıcısı programcısı ve aynı zamanda Lynx web tarayıcısının geliştiricilerinden olan, Lou Montulli tarafından icat edilen “magic cookies (büyülü çerezler)” teriminden gelmektedir. Bu terimler, değişiklik olmadan gönderilen ve alınan bilgi paketlerini ifade eder. Fırında pişirilen bir yiyecek olan kurabiye (cookie) ile benzerliği ise tesadüftür ancak aynı zamanda yerinde bir benzetme de olabilir.

Biyometrik Veri Nedir-Neleri Kapsar?

Örneğin çerezler, web sitelerinin kullanıcıları tanımasını ve bireysel oturum açma bilgileriyle politika haberleri yerine spor haberleri gibi tercihlerini hatırlamalarını sağlar.

Alışveriş siteleri, kullanıcıların daha önce görüntülediği ürünleri takip etmek için çerezleri kullanır; böylece bu siteler, kullanıcıların beğenebileceği başka ürünler önerebilir ve kullanıcılar alışveriş yapmaya devam ederken ürünleri alışveriş sepetinde tutar.

Çerezler, kullanıcılar yeni bir web sitesini ziyaret ettiğinde oluşturulur ve web sunucusu, web tarayıcılarına kısa bir bilgi akışı gönderir. Bu çerezler yalnızca sunucu, web tarayıcısının çerezi kaydetmesini istediğinde gönderilir. Bu durumda, dize adı=değeri hatırlar ve bunu sonraki her taleple birlikte sunucuya geri gönderir.

Kullanıcı gelecekte bu siteye dönerse web tarayıcısı, bu verileri bir çerez biçiminde web sunucusuna döndürür.

Cookies, Security and Website tracking

Çerezlerin Birçok Çeşidi Vardır


Birkaç farklılıkla, siber dünyadaki çerezlerin oturum çerezi ve kalıcı çerez olmak üzere iki çeşidi vardır. Oturum çerezleri yalnızca bir web sitesinde gezinirken kullanılır. Bunlar rastgele erişimli bellekte saklanır ve hiçbir zaman sabit sürücüye yazılmaz.

Oturum sona erdiğinde oturum çerezleri otomatik olarak silinir. Bunlar aynı zamanda “geri” düğmesinin veya üçüncü taraf anonimleştirici eklentilerinin çalışmasına yardım eder. Bu eklentiler, belirli tarayıcıların çalışması için tasarlanmıştır ve kullanıcı gizliliğini korumaya yardım ederler.

Kalıcı çerezler bir bilgisayarda sonsuza kadar kalır ancak birçoğunun bir son kullanma tarihi olup bu tarihe gelindiğinde otomatik olarak kaldırılırlar.

Kalıcı çerezler başlıca iki amaç için kullanılır:

  • Kimlik doğrulaması: Bu çerezler bir kullanıcının oturum açıp açmadığını ve hangi adla oturum açtığını takip eder. Aynı zamanda, kullanıcıların site parolalarını ezberlemek zorunda kalmaması için oturum açma bilgilerini kaydeder.
  • Takip etme: Bu çerezler zaman içinde aynı siteye yapılan birden fazla ziyareti takip eder. Örneğin bazı internet satıcıları, çerezleri kullanarak belirli kullanıcıların ziyaretlerini ve ziyaret edilen sayfalarla ürünleri takip eder. Aldıkları bu bilgiler, ziyaretçilerin ilgisini çekebilecek diğer ürünleri önermelerini sağlar. Bir kullanıcının o sitedeki tarama geçmişine dayanarak adım adım bir profil oluşturulur.

Üçüncü Taraf Çerezlere Dikkat Edin


Üçüncü taraf çerezler daha sıkıntılıdır. Bunlar, genellikle kullanıcıların halihazırda gezindiği web sayfalarındaki reklamlarla bağlantılı olduklarından bu sayfalardan farklı web siteleri tarafından oluşturulur.

10 reklam içeren bir site ziyaret edildiğinde, kullanıcılar bu reklamların üzerine tıklamasa bile 10 çerez oluşturulabilir.

Üçüncü taraf çerezler, reklamcıların veya analiz şirketlerinin bir bireyin, kendi reklamlarını içeren siteler üzerinde web’deki tarama geçmişini takip etmelerini sağlar. Sonuç olarak reklamcılar, bir kullanıcının önce belirli bir outdoor mağazasında koşu giysisi aradıktan sonra belirli bir spor ürünleri sitesine ve ardından belirli bir çevrimiçi spor giyim butiğine göz attığını belirleyebilir.

Bazı üçüncü taraf çerezler zombi olabilir. Zombi çerezler, çerezlerin yüklenmesine izin vermeseler bile kullanıcıların bilgisayarlarına kalıcı olarak yüklenir. Bunlar silindikten sonra tekrar oluşur. Bazı üçüncü taraf çerezler zombi olabilir. Zombi çerezler, çerezlerin yüklenmesine izin vermeseler bile kullanıcıların bilgisayarlarına kalıcı olarak yüklenir. Bunlar silindikten sonra tekrar oluşur.

Diğer üçüncü taraf çerezler gibi zombi çerezler de web analizi şirketleri tarafından bireylerin benzersiz tarama geçmişlerini takip etmek için kullanılabilir. Web siteleri de belirli kullanıcıları engellemek için zombileri kullanabilir.

What are Internet Cookies | What are Website Cookies | Cookies Vs Privacy -  YouTube

Çerezlerin Kendisi Zararsızdır


Çerezlerin içindeki veriler değişmediğinden, çerezlerin kendisi zararlı değildir. Bilgisayarlara virüs veya diğer kötü amaçlı yazılımlar bulaştıramazlar ancak bazı siber saldırılarda çerezler, dolayısıyla da göz atma oturumları çalınabilir. Tehlikeli olan ise bunların bireylerin tarama geçmişlerini takip edebilmeleridir. Bunun gibi sürekli izleme davranışı bir güvenlik endişesi oluşturabilir.

Çerezlere İzin Verme veya Çerezleri Kaldırma


Gezinmeyi kolaylaştırmak için kullanıcılar, genellikle Ayarlar, Gizlilik dizininde olan çerez bölümünü bulup kutulara tıklayarak çerezlere izin verebilir. Seçenek, “Yerel verilere izin ver” şeklinde görünebilir.

Normal çerezleri silmek kolaydır ancak bu durumda, bazı web sitelerinde gezinmek daha zor olabilir. Çerezler olmadığında kullanıcılar, her ziyaretlerinde verilerini yeniden girmek zorunda kalabilir. Farklı tarayıcılar çerezleri farklı yerlerde saklar ancak çoğunlukla Ayarlar, Gizlilik bölümünde (zaman zaman Araçlar, İnternet Seçenekleri veya Gelişmiş dizininde olabilir) olurlar. Çerezleri yönetmek veya kaldırmak için bazı seçenekler vardır.

Çerezleri kaldırmadan önce, çerezleri kullanan bir web sitesinden beklenen kullanım kolaylığını değerlendirin. Çoğu durumda web deneyimini iyileştirir ancak dikkatle ele alınmaları gerekir.

 

Yazımızı Nasıl Buldunuz?

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*