Pandemi süreci, sağlıktan eğitime; uzay çalışmalarından, jeolojiye yapay zekanın birçok sektördeki yayılımını oldukça hızlandırdı. Pandemi sürecinde, özellikle hastalıkları tanılamaya ve belirtilerin analizine dayalı yapay zeka algoritmaları insanlık yararına bir yol katedebilmek adına, her geçen gün farklı bir aşamaya evriliyor. BAE’nin yeni dünya düzenindeki hedefi aslında birçok alanda ilk olabilmek. Yapay zekâ da bu konulardan birisi ve BAE’nin 2031 yılı hedeflerinden birisi Yapay Zekada Dünya Devi olabilmek.
Ekim 2017’de Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Dünya’da başka örneği olmayan bir ilke imza atmış ve dünyanın ilk yapay zekâ bakanını atamıştı. 2017 Ekim ayında Birleşik Arap Emirlikleri, kabinesinde yeni bir pozisyon oluşturarak, yapay zekâdan sorumlu olarak çalışacak bir bakan atayacağını açıklamış, BAE Başbakanı Sheikh Mohammed bin Rashid, Twitter üzerinden attığı bir tweet ile de yeni bakanı duyurmuştu. Başbakanlık bünyesinde gelecekten sorumlu yönetici olarak çalışacak 1990 doğumlu olan Omar Bin Sultan Al Olama, şuan “Yapay Zekâ Bakanı” olarak görev yapıyor. Genç bakanın takip edeceği konular arasında ise yapay zekânın kullanımı, teknolojik gelişmelere uyum ve gıda güvenliği de yer almakta.
Robotlar, otonom araçlar, dronelar, Mars’ta kolonileşme ve yapay zekâ gibi konuları gündeme alan Birleşik Arap Emirlikleri, yeni dünyada herkesten bir adım önde olmayı hedefliyor. Gelirinin hala büyük bir kısmını petrolden elde ettiğini düşünürsek, geleceğin teknolojilerine verdikleri önem, aslında dünyanın ne denli hızlı değiştiğinin ve değişeceğinin de bir kanıtı. Elektrikli araçların piyasaya hâkim olmasıyla birlikte petrolün değerinin düşecek olması, Arap dünyasının aslında neden bu değişime büyük bir hızla hazırlandığını da gösteriyor.
BAE bu vizyoner yaklaşımıyla dünyanın dört bir yanından farklı yetenekleri de kendine çekmekte ve bunun en büyük sebeplerinden birisi, Dubai’nin bu yenilikçi ve geliştirilebilir fikirlere devlet desteği sağlaması. İnsan taşımacılığında kullanılacak olan dronelara Dubai’de test izinleri verilmesi, dünyadaki ilk hyperloop (üst düzey ray ötesi sistem projesi) rotalarından birinin Dubai ile Abu Dhabi arasında olacak olması, Birleşik Arap Emirlikleri’nin yeniliklere ve teknolojiye ev sahipliği yapma niyetini açıkça gösteriyor.
Yapay Zekâ Bakanlığının üstlendiği en önemli görevlerden birisi de, Ulusal Yapay Zekâ stratejisini hazırlamak. Ekim 2017’de BAE Hükümeti, Yapay Zekâ Stratejisi’ni açıklamış, strateji, türünün ilk örneği olarak onaylanmış ve BAE 2071 hedefleri arasında yerini de almıştı.
Somut olarak, BAE’nin Yapay Zeka stratejisi 9 sektörde kalkınma ve uygulamayı kapsıyor. Bu sektörler:
- Ulaşım
- Sağlık
- Uzay
- Yenilenebilir enerji
- Su
- Teknoloji
- Eğitim
- Çevre
- Trafik
BAE’nin uygulamaya soktuğu Yapay Zeka stratejisinin ise 5 teması var:
- Yapay Zeka çalışma grubu olarak “BAE Yapay Zeka Konseyi’nin” oluşturulması
- Çalıştaylar, programlar, girişimler ve ilgili devlet organlarına saha ziyaretleri düzenlenmesi
- Teknoloji alanında faaliyet gösteren tüm personelin becerilerinin geliştirilmesi ve devlet görevlileri için eğitim kursları düzenlenmesi
- Tüm devlet hizmetlerini Yapay Zeka yoluyla sağlamak ve Yapay Zeka’nın tıbbi ve güvenlik hizmetlerine tam entegrasyonunu temin etmek
- Liderlik stratejisi başlatmak için bir Yapay Zeka Danışma Kurulu kurup Yapay Zeka’nın güvenli kullanımı hakkında yasa üretmek.
Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2031 olarak adlandırılan 10 yıllık strateji ise, Nisan 2019’da Bakanlar Kurulu tarafından onaylandı. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2031, 2031 yılına kadar BAE’yi yapay zekâda küresel bir lider olarak konumlandırmayı ve BAE’nin hayati alanlarında yapay zekâ kullanan bütünleşmiş bir sistem geliştirmeyi hedefliyor.
Ulusal YZ Stratejisi 2031, eğitim, hükümet hizmetleri ve toplumun refahı gibi hayati alanlarda yapay zekâ kullanmayı amaçlayan bir dizi girişimin yanı sıra 8 hedefi de içermekte. Strateji uygulamaları, çeşitli yerel ve federal kuruluşlarla koordinasyon halinde Emirlik Yapay Zekâ ve Dijital İşlemler Konseyi tarafından denetleniyor.
Ulusal YZ Stratejisi 2031 Hedefleri;
- BAE’nin yapay zekâ için küresel bir merkez olarak konumunu yeniden teyit etmek,
- BAE’deki Yapay Zeka sektörünün rekabet gücünü artırmak,
- Yapay Zeka yenilikleri için bir inkübatör kurmak,
- Yaşam kalitesini iyileştirmek için müşteri hizmetleri alanında Yapay Zeka kullanmak,
- Geleceğin işleri için yetenekleri çekmek ve eğitmek,
- Önde gelen araştırma yeteneklerini çekmek,
- Yapay Zeka deneylerini desteklemek için veri odaklı bir altyapı sağlamak,
- Yapay Zeka yönetişimini ve düzenlemelerini optimize etmek.
Bazı hayati sektörlerin, yapay zekâ teknolojilerinin uygulanmasından derhal olumlu bir etki görmeleri bekleniyor. Ayrıca yeni ekonomik alanlar yaratarak ve mevcut alanlarda da verimliliği artırarak ulusal GSYİH’ye katkıda bulunacağı da muhakkak.
BAE hükümeti, ortaya çıkan Yapay Zeka teknolojilerini hızlı bir şekilde benimsemenin yanı sıra, yeni teknolojileri denemek ve karmaşık sorunları çözmek için güvenli bir ekosistemde çalışma imkanı vaat ederek, en iyi Yapay Zeka yeteneğini çekmeyi amaçlıyor.
BAE’nin 2031 yılına kadar Yapay Zeka’da bir dünya lideri olma vizyonu var, vatandaşlar, hükümetler ve işletmeler için yeni ekonomik ve sosyal fırsatlar yaratacak bu gelişmelerin 335 milyar AED (91 milyar USD) artı büyüme üretmesi bekleniyor.
BAE Başkan Yardımcısı ve Dubai Başbakanı Şeyh Muhammed bin Rashid bir konuşmasında şunları söyledi: “16 yıl önce elektronik hizmetleri başlattık ve bugün de Yapay Zekâya dayanan yeni bir aşama başlatıyoruz. Her düzeyde devlet hizmetlerini hızlandırmak ve daha fazla verimlilik sağlamak için yapay zekâ ile ilgili tüm araç ve metodolojileri benimsemeye çalışıyoruz.” Ayrıca, “BAE’nin yapay zekâ için dünyanın en hazırlıklı ülkesi olmasını istiyoruz”.
Aralık 2017’de Yapay Zeka Bakanı Olama, ekibinin, Yapay Zeka hakkında mevzuat ve düzenlemeler geliştirmeye, lise ve üniversitelerde eğitimler uygulamaya koymaya odaklanacağını açıkladı. “Yapay Zeka’yı insanları kontrol etmek için değil, insanlığın hizmetine sunmak için, anlaşılır yasalar, çerçeve ve yol haritası oluşturacağız” dedi.
BAE, Yapay Zeka Stratejisinin parçası olarak, beceri geliştirmek amacıyla öğrenciler için başlattığı Yapay Zeka kampına, 600’den fazla genç katıldı. Veri yönetimi ve ulaşımdaki yapay zekâ gibi diğer programlardan da binlerce kişinin faydalanması bekleniyor.
Mart 2019’da BAE Yapay Zekâ Bakanlığı, Yapay Zeka’nin “sorumlu ve verimli” uygulanması için mevzuat, politikalar ve girişimler geliştirmek amacıyla hükümet ve özel sektör arasındaki yuvarlak masa tartışmalarını destekleyen “Think AI” adlı yeni bir girişim başlattı.
Mart 2020’de, BAE 2031 AI Stratejisine uygun olarak Dubai Dünya Ticaret Merkezi ve Ulusal Yapay Zekâ Programı tarafından düzenlenen “AI Everything”, dünyadaki en büyük AI uygulama konferanslarından birisi oldu.
BAE hükümeti Yapay Zeka uygulamaları ile yılda milyonlarca kağıt işleminden, boşa harcanan milyonlarca saatten ve binlerce kilometrelik gereksiz seyahatten tasarruf sağlayacak.
BAE, yapay zekâya odaklanan gelişmekte olan teknolojileri kucaklamak ve dağıtmak için bölgeye liderlik ediyor ve aynı zamanda Yapay Zeka için bir strateji başlatan, bakanlık kuran tek ülke.
2019’da Dubai, “Smart Dubai” girişimi vasıtası ile Yapay Zeka geliştiricileri, hükümet ve topluma yönelik olarak Yapay Zeka’nin güvenli, sorumlu ve etik bir şekilde geliştirmesine yardımcı olmak için oluşturulmuş ilke ve yönergeleri içeren “Yapay Zeka kullanımına ilişkin kılavuz” yayınlayan ilk şehir oldu. Aynı yıl, özel ve kamu sektörlerinden oluşan ‘Etik Danışma Kurulu’ nu kurdu; kurulda Dubai Polisi, Dubai Elektrik ve Su Kurumu (Dewa), Dubai Elektronik Güvenlik Merkezi, Dubai Ekonomi Departmanı [tüketiciyi koruma bölümü], MBRSG, IBM, Microsoft ve hukuk şirketi Eversheds Sutherland vardı.
Dubai’nin hedefi sadece ileri teknolojiler geliştirmek ve görevleri otomatikleştirmek değil. Smart Dubai, 2021 yılına kadar veri paylaşımı ve değişimi için kayda değer bir pazara sahip olacak. Bu yüzden AI sektöründe yer alan herkese yön vermek için ‘Etik Yapay Zeka Araç Seti’ni uygulamaya aldı.
Smart Dubai’nin yapay zekâ yaklaşımı 4 sütun üzerine oturuyor: İnsanlık, Eşitlik, Etik ve Güvenlik.
BAE kendisi için bir niş oluşturmaya çalışıyor, ABD, Çin ve bazı Avrupa ekonomilerinin sahip olduğu kaynaklarla rekabet edemiyor. O nedenle BAE, en başta bir kolaylaştırıcı ortam olmayı daha sonra önümüzdeki birkaç yıl içinde, diğer ülkelerle rekabet edecek ölçüde değer yaratabilen, teknoloji odaklı inovasyon merkezi haline gelerek büyümeyi hedefliyor. Şu an Yapay zekâ ve diğer gelişen teknolojilerde, Ar-Ge alanında küresel olarak en büyük yatırımcılar ABD merkezli teknoloji şirketleri. Bu şirketler arasında Google, Microsoft, Amazon, Apple, IBM gibi bazı şirketler sayılabilir.
BAE küresel inovasyon ekosisteminde fikri mülkiyet ve ticari olarak uygulanabilir ürünler yaratarak ön plana çıkmak ve başlangıç olarak Orta Doğu, Asya ve Afrika pazarlarını Dünya’ya açılmakta basamak olarak kullanmayı planlıyor.
Başarılı bir inovasyon ekosistemi için bir araya gelmesi gereken birkaç şey var. Birincisi çok güçlü bir teknoloji endüstrisine sahip olmak, yetenekler için çekim merkezi olmak ve fikri mülkiyet haklarını koruma mevzuatını oluşturmak.
Tabloya genel bir bakış açıcı getirecek olursak, BAE’nin YApay Zeka Stratejilerini 7 Başlık altında toplayabiliriz:
- BAE’nin tam teşekküllü bir yapay zekâ stratejisi var
- Yapay Zekâ Bakanlığı var
- Dünyanın ilk akredite yapay zekâ üniversitesi var ve otomatik ameliyatlar yapıyorlar.
- Yapay zekâyı aktif olarak eğitim ve sağlık sektöründe kullanıyorlar.
- Think AI adında bir kampanyası var
- Yapay zekâ start-up’larını destekleyen pek çok program ve hızlandırıcı var.
- Gelecek ekonomisi için Yapay zekâya güveniyorlar.
- Havacılık ve ulaşım sektöründe aktif olarak yapay zekâ kullanıyorlar. Robot polisler, uçan hava taksileri var.
Dubai’de Ağustos ayında düzenlenen, karantina sonrası dünya çapında ilk büyük Yapay Zeka etkinliği olan: Her Şey Yapay Zeka (AI Everything) adlı etkinlikte değinilen konu da aslında tam olarak buydu. Etkinlik kapsamında Pandemi sürecine ve Yapay Zeka’nın bu süreçteki yardımına değinilmişti.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin Yapay Zeka Bakanı Omar Bin Sultan el-Olama, etkinlik kapsamında konuşarak, şu ifadelere yer vermişti: “Corona Virüs Pandemisine baktığınızda aslında pandemiyle ilgili sorun, hareketli bir hedef olması. Çok hızlı yayılıyor. Çok fazla temas noktası var. Bu yüzden gerçekten insanların sahada işlerin nasıl değiştiğini anlamak için tüm verileri gözden geçirmesini sağlayamazsınız. Bu nedenle simülasyon amaçlı yapay zeka kullanılarak yapılacak çok iş var: Yapay zeka kullanarak virüsün nasıl yayıldığını anlamak ve virüsün yayılımını kontrol altına almak için stratejiler oluşturmak gibi”
Her Şey Yapay Zeka etkinliğinde konuşan American Hospital Dubai’nin tepe yöneticisi Şerif Beşara ise, salgın sürecinde yapay zekanın talebi öngörmeye ne kadar yardımcı olduğuna şaşırdığını söyledi. Beşara, “Afet ve kriz komitesinde katıldığımız ilk toplantıyı ve hükümetlerin yapay zeka kullanarak, özel sektörü gerçekten nasıl şaşırttığını hatırlıyorum. Dubai ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde kaç vaka görüleceğine ilişkin bize tahminlerini verdiler ve oldukça nettiler” şeklinde konuştu.
İlk yorum yapan olun