
Dennis Ritchie,tam adıyla Dennis MacAlistair Ritchie, C programlama dilinin yaratıcısı olarak bilinen Amerikalı bir bilgisayar mühendisidir. B programlama dili, C programlama dili ve Unix işletim sistemini Bell Laboratuvarlarındaki iş arkadaşı Ken Thompson ile birlikte geliştirmişlerdir. 9 Eylül 1941 ve 12 Ekim 2011 tarihleri arasında yaşayan Dennis Ritchie, yaşadığı 70 yıllık hayatı boyunca C programlama dili, B programlama dili ve Unix işletim sistemine olan katkılarının yanı sıra ALTRAN programlama dili, BCPL ve Multics işletim sistemine sağladığı katkılar ile de tanınmaktadır. Dennis MacAlistair Ritchie aslına bakarsanız bugün kullandığımız teknolojilerin temelini atmış olan insandır.
9 Eylül 1941 tarihinde New York, Amerika’da dünyaya gelen Ritchie, New Jersey’de bulunan, SAS Institute kurucusu Anthony James Barr’ın da mezunu olduğu Summit lisesinden mezun olduktan sonra, 1963 yılında Harvard Üniversitesi fizik bölümünden mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Harvard Üniversitesinde uygulamalı matematik eğitimine devam etmiş ve Fizik ve Uygulamalı Matematik bölümünden derece ile mezun olmuştur. 1967 yılında babası Alistair gibi, Dennis Ritchie de Bell Laboratuvarlarında iş hayatına başlamıştır. Daha sonra ise MIT bünyesindeki Bell Laboratuvarlarındaki ilk projesi olan Multics işletim sistemi üzerine Ken Thompson ile birlikte çalışmışlardır. Multics işletim sistemi çalışmaları sırasında Ken Thompson sıfırdan bir işletim sistemi geliştirirken Dennis Ritchie de kendisine yardım etmiştir. Bu işletim sisteminin adı 1970 yılında isim babası Brian Kernighan tarafından Unix olarak belirlenmiştir.
1970’li yıllarda Ritchie, ikinci dünya savaşı sırasında kullanılan M-209 adlı mekanik şifreleme makinesi üzerine de çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bu çalışmaların sonuçları başarılı olsa da, ilgili çalışmaların mevcut cihazlar üzerinde de işe yarayabileceği endişesi ile hükümet tarafından çalışmalar yayınlanmamıştır.
Dennis Ritchie AT&T’de çalıştığı süre içerisinde Plan 9 ve Inferno isimli işletim sistemleri ve Limbo programlama dili üzerine de çalışmalar gerçekleştirmiş, 1990’lı yılların ortasında ise Lucent Technologies firmasına Sistem Yazılımları Araştırma Bölüm Başkanı unvanı ile transfer olarak, 2007 yılındaki emekliliğine kadar buradaki görevine devam etmiştir.
Unix İşletim Sistemi

Unix, çoklu görev ve çoklu kullanıcı destekleyen bir işletim sistemidir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan MacOS ve Linux işletim sistemleri Unix temelli işletim sistemleridir. Unix işletim sistemi Ken Thompson tarafından bir hobi projesi olarak başlamıştır. Thompson bir röportajında oyun oynamaktan çok hoşlandığı ve Unix’i buna hizmet edebilmesi için geliştirmeye başladığını dile getirmiştir. Unix’in orijinal sürümü Assembly programla dili ile yazılmış olmasına rağmen, Thompson ve Ritchie daha yüksek seviyede bir programlama diline ihtiyaç duyduklarından dolayı B programlama dilini BCPL’den türeterek geliştirmeye başladılar.
BCPL veri tipi olmayan bir programlama dili olduğundan ve B programlama dili de BCPL’den türetildiğinden dolayı, B programlama dili veri tipi olmayan bir programlama diliydi. Unix’in sistem yazılımlarının geliştirilmesinde B programlama dilinin veri tiplerine sahip olmaması, zaman içerisinde bir dezavantaja dönüşmeye başlamıştı. Sistem yazılımlarının çoğunu geliştiren Dennis Ritchie B programlama dilini, Assembly’den de esinlenerek C programlama diline dönüştürmeye başlamıştır.
C programala dilinin geliştirilmesinin ardından, Unix işletim sistemi Assembly ve C programlama diliyle geliştirilmiş bir işletim sistemi haline gelmiştir.
C Programlama Dili
C programlama dili, B programlama dilinden türetilmiş yapısal bir programlama dilidir. 1972 yılında Unix’in sistem uygulamalarının daha kolay geliştirilebilmesi için Dennis Ritchie tarafından geliştirilmiştir. Her ne kadar günümüzde C programlama dili, düşük seviye programlama dili olarak adlandırılsa da, 1970’li yıllarda C programlama dili yüksek seviye bir programlama dili olarak görülüyordu. C programlama dili 2020 Mayıs dönemi itibari ile şu an dünyada en çok kullanılan programlama dilidir. Windows, Linux, Unix ve daha bir çok işletim sistemi C programlama dili ile geliştirilmektedir.
C programlama dili, “C Programlama Dili” isimli kitap ile popüler olduktan sonra bir çok programlama diline de ilham kaynağı olmuştur. C programlama dilinin izlerini görebileceğimiz başlıca programlama dilleri:
- C++
- Java
- C#
- Pearl
- PHP
- JavaScript
- ASP
- Objective-C
- Go
- Python
C Programlama Dilinden Öncesi :
Peki Dennis Ritchie ve Ken Thompson’dan öncesine bakacak olursak yazılım dünyası nasıl işliyordu? O zamanlarda IBM, Honeywell gibi her bir firma kendine özgü bir işletim sistemi geliştiriyordu.
HP mühendislik aletleri üretiyordu.Microsoft’un ise o zamanki işletim sistemi aynı anda tek işlem yapabilme kapasitesindeydi. Standart bir yazılım dili yoktu ve her bir dil için ayrı ayrı bilgisayarlar geliştiriliyordu . Bu yazılım dillerine örnekler vermek gerekirse Fortran , RPG , Basic , Cobol gibi diller kullanılıyordu.
C Programlama Dilinden Sonrası :
Dennis Ritchie’nin çalışmaları tamamen bir devrim niteliğinde olmuş ve birçok şeyi kökünden değiştirmiştir. Bana göre C programlama dilinin günümüze en büyük etkisi şuan kullanılan bir çok programlama dilinin ( C++ , C# , Java , Objective C ) temelini oluşturmuş olmasıdır. Bu programlama dilleri C ‘ den esinlenilmiştir ve İnstagram , Facebook , Twitter , İOS , Android , Youtube , Google ve MacOS gibi örnekler başta olmak üzere günlük hayatımızı etkileyen sayısız teknoloji bu programlama dilleri ile oluşturulmuştur. UNİX işletim sistemi ise server bilgisayarlarında yaygın olarak kullanılmakta ve Linux’ un temelini oluşturmaktadır.
Unix Programcı Kılavuzu ve K&R C Programlama Dili
Dennis Ritchie, uzun dönem dostu ve çalışma arkadaşı olan Ken Thompson ile birlikte 1971 yılında Unix Programcı Kılavuzu isimli kitabı yayımlamışlardır. Bu kitap adından da belli olduğu gibi Unix işletim sisteminde programlama yapmak isteyen kişilere kılavuz niteliği taşımaktadır. Kitabın ikinci baskısı ise 1972 yılında yayımlanmıştır.
Daha sonrasında Dennis Ritchie “C Programlama Dili” kitabını Brian Kernighan ile birlikte, geliştirdiği programlama dilinin kullanma kılavuzu olarak 1978 yılında ilk baskısını yayımlamıştır. Kitabın ikinci baskısı ise ilk basımdan 10 yıl sonra 1988 yılında okuyucuları ile buluşmuştur. C programlama dilinin popülerliği yayımlanan bu kitap ile birlikte hızlı bir şekilde artmıştır. Kitabın adının programlama diliyle benzerlik göstermesinden dolayı, ilgili kitap genellikle K&R olarak anılır. K&R, kitabın yazarlarının soyadlarının baş harflerinden gelmektedir. Günümüzde her ne kadar C programlama dili ile ilgili bir çok kitap yazılmış olsa da, “K&R C Programlama Dili” kitabı C programlama dilini öğrenmek için en uygun kaynak olarak gösterilmektedir.
Hello, World (Merhaba, Dünya)
İnternette veya basılı bir yayında herhangi bir programlama dili ile ilgili bilgi edinmeye çalışırken “Merhaba, Dünya” yazısına denk gelmiş olma ihtimaliniz oldukça yüksek.
“Merhaba, Dünya” veya orijinal şekliyle “Hello, World”, ilk olarak K&R C Programlama Dili kitabında Dennis Ritchie ve Brian Kernighan tarafından kullanılmıştır.
main( ) {
printf("hello, world\n");
}
Bu örnek o kadar çok sevilmiş ve kabul görmüştür ki, günümüzdeki neredeyse tüm programlama eğitimleri bu örnek ile başlamaktadır.
Dennis Ritchie’nin Aldığı Ödüller

Dennis Ritchie ödüllerinin çoğunu Ken Thompson ile Unix ve C Programlama dilinin geliştirilmesinden dolayı ortak olarak almıştır. Bunlardan bazıları:
- 1983 yılında bilişim dünyasının en büyük, bilgisayar dünyasının ise Nobeli olarak kabul gören Turing ödülünü almışlardır.
- 1990 yılında, yılda sadece 3 kişiye verilen “IEEE Richard W. Hamming Medal” ödülünü almışlardır.
- 1997 yılında, bilgisayar tarihi müzesi tarafından Ken Thompson ile birlikte onursal üyelik ödülünü almışlardır.
- 1999 yılında, Ulusal Teknoloji ve Yenilik Madalyası ödülünü dönemim başbakanı Bill Clinton’dan almışlardır.
- 2005 yılında, Endüstriyel Araştırma Enstitüsü tarafından ödüle layık görülmüşlerdir.
- 2011 yılında Japonya Bilgi ve İletişim Ödülünü almışlardır.
Ritchie, prostat kanseri ve kalp rahatsızlığı ile ilgili tedavilerinin ardından 12 Ekim 2011 yılında yalnız yaşadığı evinde ölü bulunarak aramızdan ayrılsa da, teknoloji ve bilişim alanındaki her ilerleme, Dennis Ritchie’nin teknolojiye mirasının izlerini taşıyor.
İlk yorum yapan olun